BMI, Kulturyści i Skinny Fat
Czyli o tym, że Twoja chuda koleżanka może być gruba
Wskaźnik BMI – Body Mass Index, czyli po polsku Indeks Masy Ciała to przyjmowany przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) wskaźnik mający powiedzieć Ci, czy Twoja waga ciała jest „normalna”. Wiele osób korzysta z dostępnych w Internecie kalkulatorów BMI i na ich podstawie dochodzi do wniosku, że albo musi się odchudzić albo wszystko jest ok. i nic nie trzeba zmieniać. Czy słusznie? Niestety nie. Kulturyści i chude grubasy, czyli Skinny Fat posłużą mi do pokazania Ci wad wskaźnika BMI.
Z poniższego tekstu dowiesz się między innymi:
– Co to jest BMI i jego historia
– że wskaźnik BMI powstał w XIX wieku!
– jak obliczyć swoje BMI
– ile wynosi BMI Shwarzeneggera?
– czy BMI jest wiarygodne
– co to jest skinny fat, czyli że nawet chudy/a może być gruby/a
– inne wskaźniki normalnej masy ciała
– co zamiast pomiaru wzrostu i wagi?
Co to jest BMI i jego historia?
BMI czyli Indeks Masy Ciała to wskaźnik, którego domniemanym założeniem jest określenie czy waga badanej (dorosłej, to ważne, BMI nie stosuje się do dzieci!) osoby znajduje się w normie, a docelowo, czy osoba badana jest bardziej zagrożona chorobami związanymi z otyłością, takimi jak choroby układu krążenia, rak, czy cukrzyca.
BMI powstało (choć jeszcze nie pod taką nazwą) w latach 1830-1850, podczas badań prowadzonych przez Adolphe’a Queteleta (stąd też druga nazwa tego wskaźnika: Wskaźnik Queteleta). Quetelet nazywał swoje badania „social physics. To właśnie w tym terminie kryje się idea wskaźnika BMI ale i jego największa wada (szerzej o tym piszę poniżej w tytule: Czy BMI jest wiarygone).
Nazwa „BMI” i jego sposób liczenia została spopularyzowana w 1972 roku przez Ancela Keysa, który w swoim artykule przeznaczonym dla periodyku Journal of Chronic Diseases opisał BMI jako najlepszy wyznacznik zawartości tłuszczu w organizmie oparty na wzroście i masie ciała.
W 1995 roku WHO przyjęło BMI za swój standard prawidłowej masy ciała osób dorosłych.
Jak obliczyć swoje BMI?
BMI oblicza się bardzo prosto, należy podzielić swoją wagę (w kilogramach) przez kwadrat swojego wzrostu wyrażony w metrach. Przykładowo, ja ważę 80 kg i mam 176 cm wzrostu, więc wykonuję następujące działanie: 80:1,762 = 25,83 .
Następnie sprawdzamy, czy nasze BMI mieści się w normie wyznaczonej dla tego właśnie wskaźnika.
Zakresy wskaźnika BMI wyglądają następująco:
<16,00 – Wygłodzenie
16,0 – 16,99 – Wychudzenie
17 – 18,49 – Niedowaga
18,5 – 24,99 –Prawidłowa waga
25 – 29,99 – Nadwaga
30 – 34,99 – Otyłość I stopnia
35 – 39,99 – Otyłość II stopnia (tzw. kliniczna)
40 i więcej – Otyłość III stopnia (skrajna)
O nie! Moje BMI to 25,83. Mam nadwagę! Czy powinienem się przejmować?
Kulturyści czyli BMI Shwarzeneggera
Arnold Shwarzenegger (7-krotny Mr. Olimpia, Mr. World, Mr. Universe itd.) w szczytowych momentach swojej kariery kulturystycznej ważył 115 kg przy 188 cm wzrostu.
Jego BMI: 115:1,882=32,54. Szukamy na powyższej tabeli i wychodzi nam: Otyłość I stopnia. Zaraz, zaraz… Otyłość? Przy zawartości tkanki tłuszczowej w okolicach 5% w organizmie? Spójrzcie jeszcze raz na zdjęcie zdobiące ten artykuł i powiedzcie mi gdzie ta jego „otyłość”? Otyłość to więcej niż nadwaga!
Ronnie Coleman (m. in. 8-krotny Mr. Olimpia) przez niektórych uznawany za większego kulturystę od Shwarzeneggera (ale nie przeze mnie, chyba że wagowo) przy wzroście 180 cm ważył 140 kg…
Jego BMI: 140:1,82= 43,21. Szukamy tego wyniku na tabeli. Otyłość III stopnia, skrajna. Przy ilości tkanki tłuszczowej poniżej 3%… Jeszcze raz powtórzę: jego wynik to skrajna otyłość III stopnia!
Coś tu jest nie w porządku…
Czy BMI jest wiarygodne?
Jak widzisz, BMI nie radzi sobie zbyt dobrze w przypadku umięśnionych osób. Mięśnie ważą więcej od tłuszczu, więc osoba odstająca od przeciętnej (w górę) prawie zawsze będzie miała zbyt wysokie BMI. Ale to nie wszystko. Twoje BMI może mieścić się w normie ale Twój poziom tkanki tłuszczowej i ryzyko chorób i tak mogą być zbyt wysokie. Dzieje się tak w przypadku osób, które mają bardzo mało mięśni i dużo tłuszczu. Czasem też BMI może wskazywać na wychudzenie tylko dlatego, że masz minimalną ilość tkanki tłuszczowej i biegasz ultramaratony…
Jak więc widzisz, BMI nie jest zbyt dokładnym wskaźnikiem i jego wyniki należy traktować ze sporym dystansem.
Twórcy wskaźnika BMI, zarówno Quetelet w XIX w. jak i popularyzator tego wskaźnika Ancel Keys dobrze wiedzieli, że BMI nie będzie dawał miarodajnych wyników dotyczących jednostki.
W końcu Quetelet opracował BMI podczas tworzenia swojej „social physics” (roboczo tłumaczonej przeze mnie jako „fizyka socjologiczna”). A socjologia to nauka o społeczeństwie, grupach ludzi, a nie jednostce! Podobnie Keys, dosłownie napisał, że BMI nadaje się idealnie do badania populacji, a nie do badania jednostek!
Problem polega na tym, że w obecnych czasach, w których zewsząd zalewa nas treść, często wątpliwej jakości, BMI zaczęło być utożsamiane ze zdrową wagą jednostki. Stoi to w sprzeczności z zamierzeniami twórców tego wskaźnika. BMI może być miarodajne do określania, czy dane, konkretne społeczeństwo jest bardziej narażone na choroby związane z otyłością, czy też nie. I nawet te społeczeństwa się różnicują, ponieważ u azjatów choroby pojawiają się już od BMI w wysokości 23, więc trzeba ich traktować indywidualnie (i także różnicują się jeszcze między sobą).
Dla jednostki zbyt wysoki lub zbyt niski wskaźnik BMI może być tylko i wyłącznie sygnałem, żeby zbadać swoje ciało w pogłębiony, bardziej szczegółowy sposób.
Skinny Fat
W tym miejscu nie sposób nie wspomnieć o zjawisku nazywanym skinny fat, czyli chudy grubas. Jest to zjawisko odwrotne do opisywanego powyżej, gdy BMI odbiega od normy, zaś osoba pozostaje całkowicie zdrowa. O co chodzi? O osoby, których BMI jest jak najbardziej w normie i wydaje się, że są szczupłe. Okazuje się jednak, że ich prawidłowa waga ciała nie wynika wcale z braku nadmiaru tkanki tłuszczowej ale z braku mięśni! Wtedy właśnie można powiedzieć, że ktoś jest skinny fat.
Kondycja fizyczna i zdrowie takiej osoby skinny fat często pozostawiają wiele do życzenia. W ubraniu wyglądają nieźle, ale wystarczy spojrzeć im pod sukienkę (spodnie), by poznać prawdę. Cellulit, wiotkie i bezkształtne ciało. Te cechy charakteryzują osoby skinny fat. Niestety, osoby te są narażone na choroby związane z otyłością tak samo, jak osoby po których na pierwszy rzut oka widać nadmiar tłuszczu!
Czy zjawisko skinny fat jest powszechne? Podczas przeprowadzonego w 2008 roku badania na 13 tysiącach Amerykanów, wskaźnik BMI wykrył otyłość (BMI powyżej 30) u 21% mężczyzn i 31% kobiet. Te same osoby były jednak zbadane pod kątem ilości posiadanego tłuszczu. Okazało się, że tak naprawdę na otyłość (niezwiązaną z wagą) cierpiało aż 50% mężczyzn i 60% kobiet!!! Skinny fat to niestety plaga.
Nie chcesz być już skinny fat? Ćwicz pompki!
Inne wskaźniki normalnej masy ciała
Istnieją jeszcze inne wskaźniki prawidłowej masy ciała, które wylicza się w oparciu o wzrost i wagę. Są to między innymi wskaźnik Broca, Broca-Brugsha, Lorenza, Hallsa itd. Wszystkie te wskaźniki mówią, że idealna waga dla mężczyzny, czy kobiety to tyle, a tyle.
Prawda jest jednak taka, że idealnej wagi ciała nie ma. Liczy się skład ciała, a nie jego waga. Ktoś może być kulturystą, ktoś inny kolarzem. A i skład ciała będzie się różnić wśród różnych ludzi i wcale nie można powiedzieć, że pewien konkretny skład jest lepszy od drugiego, przynajmniej dopóki nie przekroczymy jakiegoś tam procentowego poziomu tkanki tłuszczowej. Nawet jednak przyjmując, że nie ma idealnej wagi ciała, budowa typu skinny fat nie może zostać w żadnym razie uznana za zdrową.
Co zamiast pomiaru wzrostu i wagi?
Jeśli przekonałem Cię już do braku przydatności określania Twojego ciała przez jego wagę i wzrost, to co proponuję Ci w zamian? Pomiar składu ciała. Pomiar tego ile rzeczywiście ważą Twoje mięśnie, Twój tłuszcz i inne składniki ciała. Są różne sposoby na określanie tych wskaźników. Nie są one takie proste jak wyliczanie wskaźnika BMI i dlatego są mniej popularne (przy niektórych trzeba zanurzać się w wodzie!). O tych metodach opowiem Ci jednak, już w następnym artykule na tym blogu! (artykuł został już napisany, zapraszam: https://321start.pl/metody-pomiaru-tkanki-tluszczowej/)
Podsumowanie:
– BMI został wymyślony w XIX w. przez Alphonse’a Queteleta
– BMI został zaprojektowany i nadaje się dla społeczeństw, nie jednostek
– nawet osoby o normalnej wadze mogą być otyłe (skinny fat)
– jeśli masz zbyt wysokie lub niskie BMI zbadaj swoje ciało, a nie koniecznie zbijaj wagę!
W trakcie pisania tekstu korzystałem z następujących źródeł:
– pl.wikipedia.org/wiki/Wskaźnik_masy_ciała
– bmi-online.pl
– vitalia.pl/index.php/mid/6/fid/22/diety/dieta/act/bmi
– apps.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html
– en.wikipedia.org/wiki/Body_mass_index
– en.wikipedia.org/wiki/Arnold_Schwarzenegger
– prorozwojowy.blogspot.com/2009/05/wzor-hallsa-idealna-wasciwa-masa-ciaa-4.html
Kolejnym świetnym sposobem oprócz pompek na budowanie mięśni i pozbycie się przymiotnika skinny fat, jest podciąganie na drążku
Autorem tekstu jest Arek Rymanowski – z wykształcenia prawnik, z zamiłowania trener personalny, nauczyciel sztuk walki i samoobrony oraz trener biegania. Swoje zajęcia prowadzi w KRAKOWIE, a także online PRZEZ SKYPE w całej Polsce i na świecie. Nie prowadzi tradycyjnych treningów na siłowni, dlatego jego hasłem przewodnim jest Trenuj INACZEJ!
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł podziel się nim ze swoimi znajomymi na Facebooku
Lajkując lub udostępniając artykuł swoim przyjaciołom, dasz im coś wartościowego i wyrazisz uznanie dla mojej pracy
Może Cię zainteresować:
Pij alkohol i chudnij!
Alkohol a dieta, alkohol a odchudzanie? Czyli jak cieszyć się alkoholem bez obawy, że przytyjesz! Alkohol a dieta i alkohol a odchudzanie to częste pytanie. Czy odchudzając się można pić alkohol? A jeśli tak, to jaki? Ile? Co jeść w trakcie upajania się trunkiem? Co...
Koniec efektu jojo. Raz na zawsze!
Efekt jojo? Skończ z nim! Czyli jak sprawić, by to odchudzanie, było Twoim ostatnim? Efekt jojo jest zmorą każdej odchudzającej się osoby. Zaczynasz trenować, rozpoczynasz dietę. Twoja waga spada, pierwszy tydzień, drugi trzeci. Jesteś zadowolony/a. Nadchodzą święta,...
Metody pomiaru tkanki tłuszczowej
Metody pomiaru tkanki tłuszczowej Czyli o mierzeniu, szczypaniu, topieniu, napromieniowywaniu i rażeniu prądem… W poprzednim artykule dotyczącym BMI i Skinny Fat powiedziałem Ci, że ważenie się nie ma tak naprawdę większego sensu, bo nie pozwala na określenie...
Bardzo fachowa wiedza. Gratuluję, na pewno będę zaglądał częściej ;))
Ja mam 188 cm i ważę 93 kg czyli wg BMI mam nadwagę a jestem dość szczupły. Jednak mam mezomorficzną budowę ciała i jestem drobnej kości.